Bloedweetjes

Bloed fascineert. Toen we als kind op onze knietjes donderden, was het de eerste en ook wel belangrijkste vraag: is er bloed te zien? In horrorfilms kan het spul niet rijkelijk genoeg vloeien en bloedbroederschap – het woord alleen al – is nog altijd bezegeld met een karmozijnrode druppel. En toch weten we doorgaans weinig over bloed. Dat we zonder niet kunnen leven en dat het rode en witte cellen en stolsel bevat, hebben we nog onthouden uit de biologielessen op school. Maar veel meer ook niet. Dat was bij mij niet anders voor ik als bloedkoerier aan de slag ging. Elke dag en elke nacht met zakken bloed en plasma door weer en wind razen, wekte mijn interesse. Hoe zit dat nu precies met ons bloed? Heel wat antwoorden vond ik in het verbazend vlot weghappende boek Bloed – Een biografie van de Britse journaliste Rose George. Op deze pagina zal ik af en toe vertellen over de soms verrukkelijke feitjes die in het boek staan. Laat me beginnen met een paar weetjes die van pas kunnen komen om stokkende gesprekken op recepties nieuw leven in te blazen. 

Knipper eens met de ogen. En nog eens. Op die korte tijd kreeg er ergens iemand op de wereld bloed toegediend. Bloed doneren is dus beslist niet overbodig. Hetzelfde geldt voor plasma uit bloed, dat een belangrijke grondstof voor diverse levensreddende medicijnen is. In België mag je vier keer per jaar bloed doneren als je een man bent. Vrouwen mogen drie keer per jaar doneren, maar niet als ze net bevallen zijn. Wie staat te springen om bloed te geven maar net een tatoeage liet zetten, heeft eveneens pech. Met een verse tattoo of piercing moet je vier maanden wachten voor je bij het Belgische Rode Kruis mag aankloppen. Plasma mag je vaker doneren. Om de twee weken zelfs. Alleen als je net bloed hebt gedoneerd moet je een kleine maand wachten. Alle plasma is welkom, zowel van mannen of vrouwen. Natuurlijk, zou je denken, maar zo vanzelfsprekend is dat niet. In het Verenigd Koninkrijk kunnen vrouwen bijvoorbeeld geen plasma geven. Of beter, ze kunnen het wel, maar het plasma wordt niet bewaard. Bruikbaar plasma kleurt mooi goud na afname, maar om een of andere reden kleurt vrouwelijk plasma vaak groen door het gebruik van hormoonvervangers. Dat plasma is onbruikbaar. Omdat elk zakje bestuderen te arbeidsintensief is, keilt de National Health Service alle vrouwelijk plasma rechtstreeks in de vuilnisbak. 
Wie bloed doneert is een halve liter van het levensvocht kwijt. Dat is ongeveer dertien procent van het totaal dat door onze aderen stroomt.

Die halve liter kunnen we gerust even missen, zeker als je er een mensenleven mee redt.